Aswoensdag is een belangrijke dag in de christelijke kalender die het begin van de vastentijd, ook wel de Veertigdagentijd genoemd, markeert. Deze dag volgt direct op de uitbundige vieringen van Carnaval en luidt een periode van soberheid en bezinning in die veertig dagen duurt tot aan Pasen. De oorsprong van Aswoensdag ligt in de vroege christelijke kerk, waar het gebruikelijk was om boete te doen en zich voor te bereiden op het Paasfeest door middel van vasten, gebed en liefdadigheid. De naam ‘Aswoensdag’ komt van het gebruik om as op het voorhoofd van de gelovigen aan te brengen in de vorm van een kruis, een ritueel dat symbool staat voor berouw en sterfelijkheid.
Aswoensdag valt elk jaar op een andere datum, afhankelijk van de datum van Pasen, maar altijd 46 dagen voor Pasen. Dit betekent dat Aswoensdag kan plaatsvinden tussen 4 februari en 10 maart. De vastentijd zelf duurt 40 dagen, waarbij de zes zondagen binnen deze periode niet worden meegerekend als vastendagen.
Vroeger werd Aswoensdag strikt gevierd met een bezoek aan de kerk waar de priester as maakte door palmtakken te verbranden die het voorgaande jaar tijdens Palmzondag waren gewijd. Deze as werd vervolgens op het voorhoofd van de gelovigen aangebracht terwijl de priester de woorden sprak: “Gedenk, mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren,” of “Bekeer je en geloof in het evangelie.” Het ontvangen van de as was een teken van boetedoening en een herinnering aan de vergankelijkheid van het leven.
Vandaag de dag wordt Aswoensdag nog steeds op vergelijkbare wijze gevierd in veel christelijke denominaties, waaronder de Rooms-Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en sommige protestantse kerken. Gelovigen nemen deel aan speciale kerkdiensten waarin ze de as ontvangen als teken van berouw en de start van een periode van spirituele discipline. Veel mensen kiezen ervoor om te vasten of bepaalde luxeartikelen op te geven gedurende de vastentijd, als manier om hun geloof te verdiepen en solidariteit te tonen met de armen en behoeftigen.
Naast het traditionele ritueel van het ontvangen van as, zien we tegenwoordig ook een groeiende nadruk op gemeenschapsactiviteiten en liefdadigheid tijdens de vastentijd. Kerkelijke gemeenschappen organiseren vaak voedselinzamelingen, liefdadigheidsevenementen en extra gebedsdiensten om de geest van boetedoening en vernieuwing te bevorderen. Aswoensdag blijft een dag van reflectie en voorbereiding, waarbij gelovigen zich bewust worden van hun eigen sterfelijkheid en zich richten op spirituele groei in aanloop naar de viering van Pasen.
Datum 2024
woensdag 14 februari
Datum 2025
woensdag 5 maart 2025
Achtergrond
Feestdag
Geen officiële feestdag
Ben ik vrij op Aswoensdag?
Of je vrij bent op een feestdag is in Nederland niet wettelijk geregeld, maar in CAO’s of individuele overeenkomsten. Aswoensdag is geen officiële feestdag. Het is ook niet gebruikelijk dat deze dag in CAO’s is vastgelegd als vrije dag.